Van Thoai Nguyen's Blog - Chia sẽ những kĩ thuật lập trình .NET

- Ai từng sử dụng qua ngôn ngữ ASP cũng biết rằng khá bất tiện khi phải xử lý code giao diện chung với những xử lý bussiness logic. Những xử lý để đọc dữ liệu database viết xen kẽ với những phần code định dạng HTML làm cho ứng dụng web rất khó bảo trì và khó tái sử dụng. Sau khi version 4.0 của IIS ra đời năm 1997, Bác Bill cùng các đồ đệ tiếp tục nghiên cứu một mô hình web application để giải quyết vẫn đề trên của ASP: tách rời giữa phần hiển thị và phần nội dung. Sau 4 năm nghiên cứu với một loạt những phiên bản beta ở các năm 2000 và 2001, ASP.NET 1.0 đã được công bố vào tháng 1 năm 2002, sau đó là version 1.1 ở tháng 4 năm 2003. Mô hình code-behind của ASP.NET đánh dấu một bước tiến so với người anh em ASP, nó khuyến khích người viết web trên nền .NET xây dựng những ứng dụng với sự tách bạnh rõ ràng giữa các thành phần hiển thị và nội dung mặc dù vẫn có thể viết theo style của ASP, mọi xử lý viết thẳng vào file aspx, ascx. Trên lý thuyết, mô hình này sẽ giúp những web designer chủ động thiết kế ra giao diện của ứng dụng mà không sợ ảnh hưởng đến những phần code xử lý bên dưới. Điều này dường như giống với ý tưởng tách rời giữa controller và view trong mô hình Model-View-Controller framework.

- Trong một số bài viết về cách implement MVC cho ASP.NET, các tác giả thường cho rằng Code Behind của 1 trang ASP.NET là controller, các file aspx, ascx chính là các View. Theo tôi điều này chỉ đúng một phần vì các nguyên nhân sau:

1/Với mô hình Code Behind, đúng là đã có sự tách riêng giữa phần hiển thị (aspx, ascx) và các xử lý bussiness logic. Tuy nhiên người lập trình chỉ có thể làm được chuyện tách riêng phần View và Controller. Trong khi phần Model nếu không làm khéo sẽ vẫn dính chặt với vần controller và chẳng dễ test nó chút nào. Nếu bạn viết code lấy dữ liệu từ database ngay trong file code behind của 1 trang thì rõ ràng Model và Controller của bạn dính thành 1 cục và không thể test được bằng Unit Test. Như vậy người không biết sẽ vô tình làm code của mình khó test, khó bảo quản và khó sử dụng lại.

2/Các lớp Code Behind của ASP.NET đều kế thừa từ System.Web.Page, như vậy controller theo kiểu này cũng không thể dùng Unit Test để test các xử lý bussines logic. Đó là điều mà các fan của Unit Test không thể chấp nhận được. Ngoài ra, với sự phụ thuộc vào namespace System.Web như vậy, những xử lý của bạn sẽ không thể sử dụng lại khi muốn đổi một ứng dụng web sang ứng dụng windows form.

- Ngoài các lý do trên, có 1 điều nữa giúp tôi khẳng định Mô hình Code Behind của ASP.NET không theo MVC, đó chính là sự ra đời của framework ASP.NET MVC gần đây và một số framework MVC khác cho ASP.NET.

- ASP.NET MVC Framework là một Model-View-Controller framework được Microsoft thêm vào bộ ASP.NET. Nó cho phép người làm phần mềm xây dựng những Web application theo ý tưởng của MVC, gồm 3 thành phấn Model, View và Controller. Một Model tượng trưng cho một trạng thái của ứng dụng. Thông thường, một model sẽ maps với một table trong cơ sở dữ liệu, những record trong table đó sẽ tượng trưng cho trạng thái của table đó. Còn một Controller sẽ handle những tương tác của người dùng với ứng dụng và cập nhật giá trị cho Model. Một View sẽ lấy những dữ liệu cần thiết của Model và hiển thị ra giao diện.




- ASP.NET MVC Framework tách rời các models, các views và các controllers của MVC bẳng cách dùng các Interface (trong ngôn ngữ lập trình), bằng cách đó giúp cho các thành phần này có thể test độc lập với nhau. View engine trong ASP.NET MVC framework chính là các trang aspx, ascx để hiển thị giao diện. Tuy nhiên, những tương tác của người dùng lên trang web sẽ được truyền thẳng cho controller mà không thông qua cơ chế postback truyền thống. Với ASP.NET MVC framework, chúng ta còn có thể làm được 1 trang web với Friendly-URL mà không phải mất công code những implement phức tạp như trước đây. ASP.NET MVC Preview 3 Release vừa mới được công bố hồi tháng 5/2008 với nhiều feature mới hứa hẹn nhiều điều hấp dẫn để tìm hiểu cho những lập trình viên như chúng ta.